Sigara (Tütün) Bağımlılığı
Tütün, dünyada en çok suistimal edilen maddelerden biridir. Nikotin, tütündeki en etkin bağımlılık yapan kimyasaldır.İnsanlar tütünün zararlarını anlamakta zorlansa da hayvanlar bu konuda bizlerden bir adım daha ötede...
Hiçbir hayvanın tütün tarlasına girmediğini ve bu bitkinin yapraklarını yemediğini biliyor muydunuz?
Onlar zehirli olduğunu anlıyor ve uzak duruyor ama aynı bilinç maalesef bizlerde yok... Hatta çiftçiler, korumak istedikleri bir ürün varsa, etrafına tütün ekiyor. Yılanlar dahil, tüm hayvanlar bu bölgeden uzak duruyor.
Tütünün içinde 5 binden fazla (yeni araştırmalar 7 bin diyor), 70 tanesi kanserojen olmak üzere, zehirli ve toksik madde olduğu kanıtlandı.
Sigara, nargile, elektronik sigara gibi tütün ve tütün bazlı ürünler, beyinde daha fazla nikotin arzusuna neden olan, son derece bağımlılık yapıcı kimyasallardan oluşan (nikotin dahil) birçok zararlı madde içerir. Sigara bağımlılığı bir “tütün kullanma bozukluğu“ dur. Tütün kullanma bozukluğu olan bireyler, zararlı olduğunu bilmelerine rağmen tütün kullanmaya devam ederler. Günümüzde en yaygın madde kullanım bozukluğu olan sigara bağımlılığı, sakatlık ve erken ölümün önemli bir nedenidir. Ayrıca, tütün dumanına maruz kalmak da sigara içmeyenlerde (Pasif içicilik) erken ölüme sebep olabilmektedir.
Sigara Kullanımı Psikiyatrik Sorunların Habercisi Olabilir!
Sigara içenlerde psikiyatrik bozukluklar toplum geneline göre daha yaygındır. Sigarayı bırakmak için yardım isteyen hastalar arasında %30’a varan oranlarda depresyon ve %20 ya da daha fazlasında alkol kötüye kullanımı ya da bağımlılığı öyküsü bulunabilir.
Sigara ve tütün kullanımı bir çeşit kendine zarar verme davranışıdır. Bu davranışın altında yatan nedenlerinin incelenmesi gerekir. Bağımlılık düzeyinde olsun ya da olmasın, sigara ve tütün kullanımı olanlarda depresyon, anksiyete bozukluğu ve psikotik bozukluklar gibi bazı psikiyatrik sorunların bunları kullanmayanlara göre daha fazla olduğu bilinmektedir.
Sigarayı bırakma döneminde de öfke, bunaltı, madde arama davranışı, yoğunlaşma güçlüğü, huzursuzluk, sabırsızlık, iştah artışı, açlık hissi ve şeker isteği gibi kesilme belirtileri gözleniyor.
Depresyon, Anksiyete bozuklukları ve diğer madde kötüye kullanım şekilleri sigara içicilerin üçte birinde görülmektedir. Sigara içme süresi ve miktarı ile yaşanan sorunlar arasında doğrudan bir ilişki vardır. Sorunlar arttıkça sigara içme, sigara içme arttıkça da ruhsl ve fiziksel sorunlar artmaktadır.
Sigarayı bıraktıktan sonra...
- Sigarayı bıraktıktan 2 saat sonra nikotin vücudunuzu terk etmeye başlar.
- 6 saat sonra kalp atış hızı ve kan basıncı düşmeye başlar.
- 12 saat sonra sigara dumanından kaynaklanan zehirli karbonmonoksit kan dolaşımınızdan temizlenir ve ciğerlerinizin daha iyi çalışmasını sağlar.
- 2 gün sonra tat ve koku duyularınız keskinleşir.
- 2-12 hafta içinde kan dolaşımı iyileşir, bu da yürüme, koşma gibi fiziksel aktiviteleri kolaylaştırır.
- 3-9 hafta sonra öksürme, nefes darlığı, hırıltı gibi problemler azalır ve akciğerleriniz güçlenir.
- 5 yıl içinde kalp krizi riski yarı yarıya azalır.
- 10 yıl sonra akciğer kanseri riski yarıya inerken kalp krizi riski hiç sigara içmemiş bir kişinin riskiyle aynı orana düşer.
Biliyor musunuz?
Dünyada her yıl 7 milyon kişi sigara sebebiyle hayatını kaybetmektedir.
Dünyada bir günde 19.100 kişi sigaradan kaynaklanan hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Günde yaklaşık yarım paket sigara içen bir insan her gün beynine 300 nikotin vuruşu gönderiyor.